หม้อแปลงกระแส CT หม้อแปลง CT คุณภาพสูง

หม้อแปลงกระแส  CT คืออะไร

หม้อแปลงกระแส หรือ CT (Current Transformer) คือ อุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดหนึ่งที่มีหน้าที่แปลงค่ากระแสไฟฟ้าให้มีค่าลดลงในอัตราส่วนที่กำหนด โดยที่ค่ากระแสไฟฟ้าที่ลดลงนี้จะมีความแม่นยำสูง สามารถนำไปใช้งานได้อย่างปลอดภัย หม้อแปลงกระแสไฟฟ้าถูกออกแบบมาให้มีขนาดเล็ก น้ำหนักเบา ติดตั้งง่าย และมีราคาไม่แพง จึงเป็นที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในงานด้านไฟฟ้าต่างๆ เช่น งานวัดค่ากระแสไฟฟ้า งานป้องกันระบบไฟฟ้า งานควบคุมระบบไฟฟ้า เป็นต้น

หลักการทำงานของหม้อแปลงกระแส

หม้อแปลงกระแสทำงานโดยอาศัยหลักการของการเหนี่ยวนำแม่เหล็กไฟฟ้า เมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านขดลวด اولیهของหม้อแปลง จะเกิดสนามแม่เหล็กขึ้นในแกนกลางของหม้อแปลง และสนามแม่เหล็กนี้จะเหนี่ยวนำให้เกิดแรงดันไฟฟ้าที่ขดลวดทุติยภูมิ โดยแรงดันไฟฟ้าที่เกิดขึ้นนี้จะมีค่าแปรผันตามอัตราส่วนของจำนวนรอบของขดลวดปฐมภูมิและขดลวดทุติยภูมิ

หม้อแปลงกระแสมี 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่

1. หม้อแปลงกระแสแบบแกนเหล็ก (Iron Core Current Transformer) เป็นหม้อแปลงกระแสที่มีแกนกลางทำจากเหล็กกล้า ซึ่งมีคุณสมบัติเป็นตัวนำแม่เหล็กที่ดี ทำให้หม้อแปลงกระแสชนิดนี้มีประสิทธิภาพสูง แต่ก็มีขนาดใหญ่และหนักกว่าหม้อแปลงกระแสแบบแกนอากาศ

2. หม้อแปลงกระแสแบบแกนอากาศ (Air Core Current Transformer) เป็นหม้อแปลงกระแสที่ไม่มีแกนกลาง ทำให้มีขนาดเล็กและน้ำหนักเบากว่าหม้อแปลงกระแสแบบแกนเหล็ก แต่ก็มีประสิทธิภาพต่ำกว่า

การเลือกใช้หม้อแปลงกระแส

การเลือกใช้หม้อแปลงกระแสที่เหมาะสมกับงานนั้นๆ ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น

1. อัตราส่วนการแปลงกระแส (Current Ratio) หม้อแปลงกระแสมีอัตราส่วนการแปลงกระแสที่แตกต่างกันออกไป เช่น 100/5, 200/5, 500/5 เป็นต้น โดยตัวเลขแรกคือค่ากระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านขดลวดปฐมภูมิ และตัวเลขที่สองคือค่ากระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านขดลวดทุติยภูมิ
2. ความแม่นยำ (Accuracy) หม้อแปลงกระแสมีระดับความแม่นยำที่แตกต่างกันออกไป โดยทั่วไปหม้อแปลงกระแสจะมีความแม่นยำอยู่ในช่วง ±0.5% ถึง ±1%
3. ขนาดและน้ำหนัก หม้อแปลงกระแสมีขนาดและน้ำหนักที่แตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับกำลังไฟฟ้าและอัตราส่วนการแปลงกระแส
4. ราคา หม้อแปลงกระแสมีราคาที่แตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับขนาด กำลังไฟฟ้า และความแม่นยำ

การติดตั้งหม้อแปลงกระแส

การติดตั้งหม้อแปลงกระแสที่ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญมาก เพื่อให้หม้อแปลงกระแสทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย ขั้นตอนการติดตั้งหม้อแปลงกระแสมีดังนี้

1. เลือกหม้อแปลงกระแสที่มีอัตราส่วนการแปลงกระแสที่เหมาะสมกับงาน
2. ติดตั้งหม้อแปลงกระแสในตำแหน่งที่เหมาะสม โดยหม้อแปลงกระแสควรอยู่ใกล้กับจุดที่ต้องการวัดค่ากระแสไฟฟ้ามากที่สุด
3. ต่อสายไฟเข้ากับหม้อแปลงกระแสอย่างถูกต้อง โดยสายไฟที่ต่อเข้ากับขดลวดปฐมภูมิควรมีขนาดใหญ่พอที่จะรองรับกระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านได้
4. ต่อสายดินเข้ากับหม้อแปลงกระแสอย่างถูกต้อง เพื่อป้องกันอันตรายจากไฟฟ้ารั่ว

การบำรุงรักษาหม้อแปลงกระแส

หม้อแปลงกระแสเป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ต้องได้รับการบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้หม้อแปลงกระแสทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย ขั้นตอนการบำรุงรักษาหม้อแปลงกระแสมีดังนี้

1. ตรวจสอบสภาพภายนอกของหม้อแปลงกระแสเป็นประจำ หากพบว่าหม้อแปลงกระแสมีรอยแตกร้าวหรือชำรุด ควรเปลี่ยนหม้อแปลงกระแสตัวใหม่ทันที
2. ตรวจสอบความแม่นยำของหม้อแปลงกระแสเป็นประจำ โดยใช้เครื่องมือวัดค่ากระแสไฟฟ้าที่มีความแม่นยำสูง
3. ทำความสะอาดหม้อแปลงกระแสเป็นประจำ เพื่อป้องกันการสะสมของฝุ่นละอองและสิ่งสกปรก
4. ตรวจสอบสายไฟที่ต่อเข้ากับหม้อแปลงกระแสเป็นประจำ หากพบว่าสายไฟชำรุดหรือหลวม ควรเปลี่ยนสายไฟใหม่ทันที
5. ตรวจสอบระบบสายดินของหม้อแปลงกระแสเป็นประจำ เพื่อป้องกันอันตรายจากไฟฟ้ารั่ว