Electric Fuses

ฟิวส์ (Fuse) คืออะไร

ฟิวส์ (Fuse) คืออุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้าชนิดหนึ่ง ทำหน้าที่ตัดวงจรไฟฟ้าเมื่อเกิดกระแสไฟฟ้าเกิน โดยฟิวส์จะหลอมละลายและขาดออกจากกันเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านเกินกว่าค่าที่กำหนดไว้ ฟิวส์มีหลายขนาดและหลายค่า จึงสามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับอุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชนิด

ฟิวส์ทำงานอย่างไร

ฟิวส์ทำงานโดยอาศัยหลักการหลอมละลายของโลหะ เมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านฟิวส์มากเกินกว่าค่าที่กำหนดไว้ ความร้อนที่เกิดจากกระแสไฟฟ้าจะทำให้โลหะที่อยู่ภายในฟิวส์หลอมละลายและขาดออกจากกัน ทำให้วงจรไฟฟ้าขาดลงและหยุดการไหลของกระแสไฟฟ้า

ฟิวส์มีกี่ประเภท

ฟิวส์มีหลายประเภท แต่ละประเภทมีลักษณะและการใช้งานที่แตกต่างกันไป ดังนี้

• ฟิวส์แบบแก้ว (Glass Fuse) เป็นฟิวส์ที่ทำจากแก้ว มีลักษณะเป็นหลอดแก้วใสบรรจุเส้นลวดโลหะอยู่ภายใน เมื่อกระแสไฟฟ้าไหลผ่านเกินกว่าค่าที่กำหนดไว้ เส้นลวดโลหะจะหลอมละลายและขาดออกจากกัน ทำให้วงจรไฟฟ้าขาดลง ฟิวส์แบบแก้วมีหลายขนาดและหลายค่า จึงสามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับอุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชนิด
• ฟิวส์แบบเซรามิก (Ceramic Fuse) เป็นฟิวส์ที่ทำจากเซรามิก มีลักษณะเป็นหลอดเซรามิกบรรจุเส้นลวดโลหะอยู่ภายใน เช่นเดียวกับฟิวส์แบบแก้ว แต่ฟิวส์แบบเซรามิกมีความแข็งแรงทนทานกว่าฟิวส์แบบแก้ว จึงเหมาะสำหรับใช้งานในสภาพแวดล้อมที่สมบุกสมบัน
• ฟิวส์แบบมีด (Knife Fuse) เป็นฟิวส์ที่มีลักษณะเป็นแท่งโลหะแบนๆ มีด้ามจับที่ทำจากพลาสติกหรือเซรามิก ฟิวส์แบบมีดมีหลายขนาดและหลายค่า จึงสามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับอุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชนิด ฟิวส์แบบมีดนิยมใช้ในวงจรไฟฟ้าขนาดใหญ่ เช่น ตู้เมนสวิตช์
• ฟิวส์แบบรถยนต์ (Automotive Fuse) เป็นฟิวส์ที่ออกแบบมาสำหรับใช้งานในรถยนต์โดยเฉพาะ มีลักษณะเป็นแท่งพลาสติกขนาดเล็ก มีขั้วโลหะอยู่สองด้าน ฟิวส์แบบรถยนต์มีหลายขนาดและหลายค่า จึงสามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับรถยนต์แต่ละรุ่น

วิธีเลือกฟิวส์

การเลือกฟิวส์ให้เหมาะสมกับอุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชนิดเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะฟิวส์ที่มีขนาดหรือค่าไม่เหมาะสมอาจทำให้เกิดอันตรายได้ ดังนั้น ควรเลือกฟิวส์ที่มีค่ากระแสไฟฟ้าเท่ากับหรือมากกว่าค่ากระแสไฟฟ้าสูงสุดที่อุปกรณ์ไฟฟ้าจะใช้ และควรเลือกฟิวส์ที่มีขนาดเหมาะสมกับอุปกรณ์ไฟฟ้าด้วย

การใช้งานฟิวส์

การใช้งานฟิวส์อย่างถูกต้องเป็นสิ่งที่สำคัญมากเช่นกัน ควรติดตั้งฟิวส์ในตำแหน่งที่เหมาะสมและควรเปลี่ยนฟิวส์เมื่อฟิวส์ขาดเท่านั้น ห้ามนำฟิวส์ที่ขาดแล้วมาใช้ซ้ำเด็ดขาด เพราะอาจทำให้เกิดอันตรายได้

ข้อดีของฟิวส์ ดังนี้

• ป้องกันไฟฟ้าลัดวงจรได้
• ป้องกันไฟฟ้าเกินได้
• ป้องกันอุปกรณ์ไฟฟ้าเสียหายได้

ข้อเสียของฟิวส์

• เมื่อฟิวส์ขาดจะต้องเปลี่ยนฟิวส์ใหม่
• ฟิวส์อาจทำให้เกิดประกายไฟได้
• ฟิวส์อาจทำให้เกิดเสียงดังได้

ฟิวส์เป็นอุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้าชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญมาก ช่วยป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร ไฟฟ้าเกิน และป้องกันอุปกรณ์ไฟฟ้าเสียหายได้ ฟิวส์มีหลายประเภท หลายขนาด และหลายค่า จึงสามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับอุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชนิดได้